Kim jest Jezus Król? (J 18,33b-37)

Wysłany dnia21 listopada 2021 Posted By: Marcin Woelke Categories: Komentarze do czytań niedzielnych

Co to znaczy, że Jezus jest królem? Z pomocą przychodzi dzisiejsza Ewangelia, w której słyszymy, jak Jezus, w trakcie przesłuchania przed Piłatem, przedstawia się jako król królestwa, które „nie jest z tego świata” (J 18,36). Jaka jest zatem dynamika, rzeczywistość Chrystusowego panowania, królowania?

1. Logika królestwa Jezusa

Najpierw doprecyzowanie przestrzenne królestwa Jezusa. Piłat weryfikuje zarzut, który stawiają Jezusowi Żydzi, iż czyni się królem żydowskim: „Czy ty jesteś Królem żydowskim?” (18,33). Piłat, Żydzi chcieliby zamknąć Jezusa w kategoriach władcy jakiegoś określonego narodu, terytorium. Tymczasem Jezus odrzuca takie spojrzenie na siebie, „bo królestwo moje nie jest z tego świata” (18,36).

Tu jest problem wszelkich prób ogłaszania Jezusa królem tego czy innego państwa, narodu. Jezus nie jest jakimś patronem narodowym, którego można by wywiesić na sztandarach czy płaszczach. Jest Królem Wszechświata, a więc i każdego narodu, państwa, każdego człowieka. I to jest prawda, którą dzisiaj wyznajemy, którą sobie dzisiaj chcemy na nowo uświadomić.

Jezus mówi, że „królestwo Jego jest nie z tego świata”. Nie chodzi o to, że Jezus jest królem z innego świata, jakiegoś świata nadprzyrodzonego, poza naszym czasem historycznym. Jezus jest królem w tym świecie, ale jest nim w inny sposób, niż chciałby tego świat. I to chce Jezus powiedzieć, wytłumaczyć nie tylko Piłatowi, ale i nam dzisiaj. Jest królem, ale w inny sposób.

„Chodzi o przeciwstawienie sobie dwóch logik. Logika światowa opiera się na ambicji, rywalizacji, walczy bronią strachu, szantażu i manipulacji sumieniami [człowiekiem]. Logika Ewangelii, czyli logika Jezusa, wyraża się natomiast w pokorze i bezinteresowności, daje się poznać w sposób milczący, lecz skuteczny, siłą prawdy. Królestwa tego świata opierają się niekiedy na arogancji, rywalizacji, ucisku; królestwo Chrystusa jest [tymczasem jak modlimy się dzisiaj w prefacji] «królestwem sprawiedliwości, miłości i pokoju»” (Franciszek, Rozważanie przed modlitwą Anioł Pański, 22.11.2015).

2. Świat wobec królowania Jezusa

Pierwszym, który poznaje prawdę o Jezusie Królu, jest Piłat. Ma jednak trudność w jej przyjęciu. Dlaczego? Gdzie leży problem Piłata?

Po pierwsze, Piłat jest „z tego świata”. Jest przekonany, że ma władzę nad Jezusem: „Nie chcesz ze mną mówić? Czy nie wiesz, że mam władzę uwolnić ciebie i mam władzę cię ukrzyżować?” (19,10). W odpowiedzi Jezus mówi: „Nie miałbyś żadnej władzy nade mną, gdyby ci jej nie dano z góry” (19,11). Władza dla Piłata sprowadza się do stosowania ucisku, przemocy, dominacji. Jest wyrazem pychy. Nie ma w nim myślenia o dobru, życiu tego, który jest mu dany, powierzony na mocy sprawowanego urzędu. Nie rozumie, że władza to służba.

Po drugie, władza Piłata jest podszyta strachem, lękiem. W trakcie przesłuchania Jezusa Piłat wielokrotnie odczuwa lęk przez oskarżającymi Jezusa Żydami. „Gdy Piłat usłyszał te słowa, jeszcze bardziej się uląkł” (19,8). Boi się utraty swojej władzy, lęka się oskarżenie, że nie jest przyjacielem Cezara (19,12). Lęk każe mu milczeć. Lęk każe sięgnąć też po przemoc w postaci biczowania, by pokazać, że ma władzę, że jest wierny cesarzowi. Lęk każe mu umyć ręce (Mt 27,24), a w istocie skazać Jezusa na śmierć. Człowiek, który jest zalękniony, nawet gdy ma władzę, jest słaby.

Po trzecie, Piłat relatywizuje wartości, zasady moralne. Wchodzi w dialog z Jezusem, by dojść do prawdy, czy jest królem. Wobec prawdy, która wymaga słuchania, decyzji, wyboru, Piłat ucieka w banał, sili się na tani intelektualizm. Na słowo Jezusa: „Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu”, Piłat reaguje pytaniem: „Cóż to jest prawda?” (J 18,37-38). Takim pytaniem można zawsze uciec przed odpowiedzialnością, można zawsze znaleźć usprawiedliwienie, można zawsze powiedzieć, że winna jest prawda.

3. Słudzy Jezusa

Jezus objawia prawdę o innym stylu, innej naturze swego królowania. Tym samym mówi i nam – jeśli uznajemy Jezusa za naszego Króla – że nasze poddanie Jezusowi musi przyjąć inną formę niż tę, którą preferuje świata – nawet gdy czyni to w dobrej wierze.

Kiedy Jezus objawił się jako król? W wydarzeniu krzyża! Dopiero patrząc na krzyż, możemy zrozumieć prawdę, o której Jezus mówi Piłatowi: „Tak, ja jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu” (18,37). Prawda, którą objawia Jezus, jest prawdą o miłości Boga do świata. Mówił Jezus o tym Nikodemowi: „Tak Bóg umiłował świata, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne” (3,16). Miłość Boga do świata jest większa od miłości do Syna. To szokująca prawda. Bóg bardziej miłuje ten świat trzymający się logiki ambicji, rywalizacji, strachu, szantażu, przemocy, arogancji, ucisku. I to miłowanie bardziej tego świata objawia się w darze z Syna.

Miłość Boga wybiera Wcielenie – kruchość i słabość, cichość i łagodność, odrzucenie i poniżenie. Miłość Boga wybiera krzyż, wybiera bezinteresowną miłość. To nie jest logika tego świata. Krzyż nie jest z tego świata. A jednak w porażce krzyża widoczna jest miłość, „ta miłość, która jest bezinteresowna, którą daje nam Jezus. Dla chrześcijanina mówienie o potędze i sile oznacza odnoszenie się do potęgi krzyża i do siły miłości Jezusa: miłości, która pozostaje mocna i trwała również w obliczu odrzucenia i która jawi się jako pełnia życia złożonego w całkowitej ofierze siebie za ludzkość” (papież Franciszek).

Chrystus Król mówi do nas dzisiaj: miłość i ofiara jest królowaniem, przebaczenie i wielkoduszność jest królowaniem, uniżenie i pokora jest królowaniem, prawda i wierność jest królowanie. Jezus mówi dzisiaj bardzo prosto do mnie, do Ciebie, do nas: „Każdy, kto jest z prawdy, słucha mego głosu”. Co jest źródłem mojego życia, myślenia, działania? Kogo słucham? Czyjego głosu?