W niedzielę, 10 września 2023 roku, Polska będzie świadkiem historycznego wydarzenia – beatyfikacji Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci, polskiej rodziny, która została zamordowana w czasie II wojny światowej za ukrywanie Żydów. Uroczystość ta będzie miała miejsce w Markowej, a transmisja z niej będzie dostępna na antenie TVP1. To wyjątkowe wydarzenie, które po raz pierwszy w historii Kościoła katolickiego wyniesie na ołtarze jako męczenników całą rodzinę.
Rodzina Ulmów – „Miłosierni Samarytanie z Markowej“
Historia rodziny Ulmów jest wzruszającym przykładem odwagi i miłosierdzia w okrutnych czasach wojny. Józef i Wiktoria Ulmowie, mieszkańcy Markowej, postanowili pomagać prześladowanym Żydom. Przyjęli do swojego domu osiem osób, ukrywając je na strychu. Mimo próśb innych, aby odstąpili od swojej decyzji, zawsze odpowiadali: „Żydzi to też ludzie“.
Niestety 24 marca 1944 roku Ulmowie zostali otoczeni przez oddziały niemieckiej żandarmerii. Najpierw zamordowano ukrywających się Żydów, następnie Józefa i Wiktorię, a na końcu ich dzieci, w tym jedno nienarodzone.
W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani przez Yad Vashem pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata a w 2010 r. przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 r. otwarto w Markowej Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów a od 2018 r. na wniosek prezydenta RP Andrzeja Dudy obchodzony jest ustawiony przez Sejm i Senat RP Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
„Trudno określić przesłanki, jakimi kierowali się Ulmowie, przyjmując pod swój dach Żydów. Była to zapewne powinność miłości bliźniego, współczucie, a także świadomość tego, że zaniechanie pomocy może być wyrokiem śmierci dla ludzi wyjętych spod prawa” – pisze Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, pomysłodawca i twórca Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
Beatyfikacja
Podczas mszy beatyfikacyjnej, której przewodniczyć będzie prefekt Dyskaterii Spraw Kanonizacyjnych, Marcello Semeraro, zostanie odczytana przypowieść z Ewangelii św. Łukasza o miłosiernym Samarytaninie. Ten fragment Pisma Świętego miał szczególne znaczenie dla Józefa Ulma, a w jego domu odnaleziono Biblię z zakreślonym tytułem tej opowieści z dopiskiem „tak“.
Wraz z kardynałem Marcello Semeraro liturgię koncelebrować będzie blisko 900 księży i ponad 60 biskupów z Polski i zagranicy. Będą także obecni przedstawiciele polskich władz.
W czasie uroczystości wystąpi 700-osobowy chór i 550-osobowa orkiestra, wykonując specjalnie napisaną na tę okazję pieśń pt. „Błogosławiona rodzino Ulmów“. Muzykę do niej skomponował ks. dr hab. Mieczysław Gniady, a słowa napisała chórzystka Monika Maziarz.
Jak przekazał KAI ks. dr Witold Burda, postulator w procesie beatyfikacyjnym, przygotowywane są dwa rodzaje relikwiarzy. W kilku z nich umieszczone zostaną fragmenty szczątków wszystkich członków rodziny Ulmów. Jeden z nich będzie użyty podczas samej uroczystości w dniu 10 września, podobny zostanie przekazany papieżowi w ramach pielgrzymki dziękczynnej do Watykanu. Kolejny taki relikwiarz zostanie wykorzystany podczas peregrynacji relikwii męczenników po Polsce. Wydarzenie rozpocznie się 24 września podczas ogólnopolskiej pielgrzymki rodzin na Jasną Górę.
Relikwiarze drugiego rodzaju będą zawierały cząstkę kości jednego z członków Rodziny Ulmów, z zaznaczeniem tożsamości tej osoby oraz adnotacją, że osoba ta została beatyfikowana wraz z rodzicami, Józefem i Wiktorią oraz rodzeństwem, 10 września 2023 roku w Markowej.
W przededniu beatyfikacji, a więc w sobotę 9 września, w Markowej planowane jest spotkanie Ruchu Światło Życie, który w ten sposób rozpocznie nowy rok pracy formacyjnej. Po południu natomiast odbędzie się Podkarpackie Spotkanie Młodzieży, w którym wezmą udział młodzi z archidiecezji przemyskiej oraz diecezji zamojsko-lubaczowskiej i sandomierskiej. Będzie to święto młodzieży, ale także okazja do bliższego poznania postaci nowych błogosławionych – tłumaczy ks. Burda.
Wydarzenia kulturalne w całej Polsce
Obok samej uroczystości beatyfikacji planowane są również liczne wydarzenia kulturalne w całej Polsce. W ramach obchodów towarzyszących beatyfikacji, zaplanowano wystawy, projekcje filmów i konferencje naukowe koordynowane przez specjalny komitet powołany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę.
Jednym z wydarzeń będzie ogólnopolska premiera dokumentu „Ulmowie“ w reżyserii Dariusza Walusiaka oraz koncert „Sprawiedliwi z Markowej – Psalmy Pokoju i Dziękczynienia“ w Kolbuszowej.
Warto również zwrócić uwagę na spektakl „Sprawiedliwi. Historia rodziny Ulmów“ przygotowany przez rzeszowski Teatr im. Wandy Siemaszkowej, który będzie pokazywany we wrześniu w ośmiu miastach Podkarpacia.
Kulminacyjnym punktem działań kulturalnych będzie misterium „Przerwane dzieciństwo“, które odbędzie się 9 września w Filharmonii Podkarpackiej.
Źródła:
https://wilno.tvp.pl/72506371/beatyfikacja-rodziny-ulmow-transmisja-w-tvp1
https://opoka.org.pl/News/Polska/2023/jak-bedzie-wygladac-beatyfikacja-rodziny-ulmow-organizatorzy
Historia rodziny Ulmów to opowieść o piekle niemieckiej okupacji – dr Mateusz Szpytma